Najczęstsze zagrożenia i zasady bezpiecznego postępowania

W porównaniu z wieloma innymi sposobami spędzania wolnego czasu wędkarstwo jest w miarę bezpiecznym hobby. Niemniej w trakcie łowienia ryb niekiedy również zdarzają się rozmaite sytuacje, gdy zagrożone jest zdrowie, a nawet życie wędkarzy. Nie ma się czemu dziwić, wszak wędkowanie łączy się prawie zawsze z używaniem sprzętu wodnego, i to w zróżnicowanych warunkach pogodowych. Szczególnie na zagranicznych łowiskach (na przykład w Skandynawii) to niezbędny warunek, aby wyprawa mogła się zakończyć pełnym sukcesem. Ponadto w trakcie wędkowania posługujemy się bardzo ostrymi przedmiotami, jakimi są haki i kotwiczki od przynęt. Ich przypadkowe wbicie w ciało może skutkować poważnymi zranieniami. Jest także kilka innych zagrożeń, jak choćby napowietrzne linie wysokiego napięcia czy przebiegające morskim dnem elektryczne kable. Dlatego w trosce o Państwa bezpieczeństwo pozwalamy sobie sformułować kilka zaleceń, których przestrzeganie zredukuje do minimum możliwość wystąpienia ewentualnych zagrożeń. Prosimy o uważną lekturę i zapamiętanie naszych porad.

1. Odpowiedzialność cywilna

Turyści nie są ubezpieczeni od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone na imprezach turystycznych organizowanych przez Eventur Fishing (np. od zniszczenie łodzi, silnika czy spowodowanie pożaru w domku). Zaleca się zawarcie takich umów we własnym zakresie, gdyż łodzie w większości obiektów znajdujących się w naszej ofercie nie są ubezpieczone przez gospodarzy, a kaucja wpłacana przez turystów na początku pobytu jest przewidziana jedynie na drobne i najbardziej typowe naprawy (np. zniszczenie śruby silnika). W przypadku poważnego uszkodzenia łodzi czy silnika kaucja nie wystarcza na pokrycie pełnych kosztów naprawy, które mogą być dość wysokie. Gospodarze mogą wówczas słusznie żądać zwrotu pełnych kosztów naprawy na podstawie faktury. W chwili obecnej nic na to nie poradzimy, podobne problemy mają również biura turystyki wędkarskiej z Niemiec, Czech czy innych krajów Europy. Mamy nadzieję, że dynamiczny rozwój turystyki wędkarskiej wymusi na gospodarzach ośrodków wędkarskich dopasowanie oferty do nowoczesnych standardów.

2. Sprawdź sprzęt przed wypłynięciem

Gospodarze ośrodków wędkarskich zobowiązani są do wydania turystom sprzętu pływającego oraz krótkiego przeszkolenia ich w kwestii jego użytkowania i obsługi (np. silnika spalinowego). Jednak każdy turysta winien przed wypłynięciem na wodę sprawdzić, czy sprzęt (łódź, silnik, ew. echosonda czy GPS) nie jest uszkodzony i odpowiada wymogom bezpieczeństwa. Przy ewentualnych wątpliwościach lub po stwierdzeniu jakichkolwiek usterek turyści powinni natychmiast powiadomić o tym gospodarza i poprosić o jak najszybsze usunięcie usterek lub wymianę sprzętu. Jeśli wady nie zostaną usunięte, turyści nie powinni wypływać na wodę. Winni również jak najszybciej powiadomić o tym organizatora.

3. Obowiązkowo używaj kamizelek

Gospodarze ośrodków wędkarskich mają obowiązek wydać turystom kamizelki ratunkowe (lub pływające). Turyści winni sprawdzić, czy kamizelki nie posiadają widocznych wad, mogących negatywnie wpływać na ich właściwości funkcjonalne oraz czy są dopasowane do ich masy ciała. Turyści w żadnym wypadku nie mogą wypływać na wodę bez sprawnych kamizelek ratunkowych (lub pływających). Jeśli nie otrzymają takiego sprzętu, winni zażądać kategorycznie wydania go lub natychmiast skontaktować się telefonicznie z organizatorem. Niedozwolone jest, aby turyści wypływali na wodę bez kamizelek, które uprzednio zostały im wydane.

4. Jeśli możesz, zaopatrz się też w kombinezon pływający

W krajach o surowym klimacie - np. w Skandynawii, Kanadzie, Alasce, zaleca się używanie kombinezonów pływających. Kombinezony takie można zakupić przed wyjazdem na wyprawę w sklepach wędkarskich. Chronią one w czasie wędkowania przed zimnem, a w razie wypadnięcia za burtę łodzi pozwalają się utrzymywać na powierzchni wody i zapobiegają szybkiemu wychłodzeniu się organizmu. W normalnych warunkach (bez kombinezonu) w zimnej wodzie nieodwracalne wychłodzenie organizmu może nastąpić już w ciągu kilkunastu minut. Dlatego należy za wszelką cenę unikać sytuacji grożących wypadnięciem za burtę.

5. Jeśli ktoś wypadnie za burtę, nie panikuj - postępuj zgodnie z instrukcją

W przypadku wypadnięcia jednego z wędkarzy za burtę, pozostali w łodzi powinni postępować w następujący sposób: osoba, która widzi wypadającą za burtę, musi głośno i wyraźnie zakomunikować to pozostałym, najlepiej przy użyciu zwrotu: "Człowiek za burtą! Z prawej/lewej strony!"; wędkarz kierujący łodzią musi natychmiast wrzucić bieg jałowy i obrócić ją tak, aby śruba silnika nie zagrażała bezpieczeństwu osoby znajdującej się w wodzie; jeden ze znajdujących się na łodzi wędkarzy musi przez cały czas utrzymywać kontakt wzrokowy z osobą znajdującą się w wodzie (przy wysokiej fali trudno czasem ją odnaleźć) i pokazywać wyraźnie ręką właściwy kierunek osobie obsługującej silnik; osoba kierująca łodzią winna dokonać szybkiego zwrotu i podpłynąć od strony zawietrznej do osoby znajdującej się w wodzie; następnie ktoś nie kierujący łodzią powinien pomóc koledze dostać się z powrotem do łodzi.

6. Prowadź łódź tylko w stanie trzeźwym

Pływając łodzią, należy kategorycznie unikać alkoholu i narkotyków. Prowadzenie łodzi pod wpływem alkoholu lub narkotyków jest zabronione prawem i grozi poważnymi konsekwencjami.

7. Uważaj na podwodne przeszkody

W wielu krajach Północy (np. w krajach skandynawskich, a także w Kanadzie czy na Alasce) w morzu, rzekach i na jeziorach występują płytkie kamieniste rafy oraz podwodne głazy. Jest to pozostałość po cofającym się lodowcu. Stanowią one poważne zagrożenie dla pływających jednostek. Mielizny i głazy są niekiedy oznaczone bojami, metalowymi słupami czy tyczkami. Prowadząc łódź, należy szczególnie uważać na takie miejsca. Jednak nie wszystkie głazy są oznakowane. Dlatego bez dokładnego rozeznania wody należy unikać rozwijania większej szybkości, nie wypływać na wodę bez sprawnej echosondy (poprzedniego dnia należy zawsze sprawdzić stan naładowania baterii!) oraz wyznaczyć jedną osobę na dziobie łodzi do śledzenia wody w przypadku wpłynięcia w strefę płycizn i głazów. Znacznym ułatwieniem pływania jest mapa z planem batymetrycznym, na której zaznaczone są wszystkie wypłycenia. O taką mapę należy upomnieć się u gospodarza, choć w nielicznych przypadkach (głównie mniejsze jeziora) gospodarze nie dysponują mapami. Wówczas należy rozeznać wodę doświadczalnie we własnym zakresie (za pomocą echosondy). Po kilku dniach, znając bezpieczne trasy, można już pływać znacznie pewniej.

8. Wypływając, sprawdź zapas paliwa

Wypływając na wodę, należy sprawdzić zapas paliwa w baku oraz zabrać mały kanister zapasowy. Planując wędkarski dzień, należy wziąć pod uwagę ilość paliwa, jaką dysponujemy. Nie powinno się wypływać zbyt daleko, aby nie mieć problemów z powrotem do macierzystej przystani.

9. Ustal sposó komunikcji z gospodarzem

Przed wypłynięciem na wodę, należy ustalić z gospodarzem sposób komunikowania się w sytuacjach kryzysowych (np. awaria silnika czy brak paliwa). Numer telefonu gospodarza oraz organizatora najlepiej zapisać w pamięci własnego telefonu komórkowego. Bez sprawnego i zabezpieczonego przed wilgocią telefonu komórkowego (konieczna naładowana bateria!) nie powinno się wypływać na wodę. W skrajnych przypadkach (brak możliwości połączenia z gospodarzem) należy wezwać pomoc pod międzynarodowym numerem ratunkowym 112. Jeszcze raz podkreślamy: od sprawnego telefonu komórkowego może zależeć nasze życie!

10. Nie wypływaj nigdy w pojedynkę

Na duże akweny (morze, ocean, duże jezioro) nie należy wypływać na wodę w pojedynkę - bez żadnego partnera w łodzi. W przypadku wypadnięcia za burtę wejście z powrotem do łódki jest bez pomocy drugiej osoby praktycznie niemożliwe. Generalnie najbezpieczniej jest pływać w grupie - w kilka łodzi obok siebie (a przynajmniej we dwie).

11. Zaopatrz się w odpowiedni sprzęt ratunkowo-survivalowy

Wypływając na kilka godzin na wodę, w szczególności na ocean, morze, fiord czy duże jezioro, poza telefonem komórkowym (koniecznie schowanym w szczelnej torebce foliowej) należy zabrać ze sobą: ciepłą odzież, gwizdek, latarkę, kotwicę z długą liną, linę do cumowania, nóż, zapałki, zegarek, kompas, mapę okolicznych wód, GPS (w przypadku awarii dzięki niemu podamy naszą pozycję na morzu), a także prowiant (w tym czekolada) i pewien zapas słodkiej wody do picia. W przypadku awarii silnika przydatne mogą być wiosła (wyda je Państwu gospodarz) i dryfkotwa, która ustawia łódź dziobem do fali. Dryfkotwę najlepiej zabrać z kraju (jest dostępna w sklepach wędkarskich), gdyż nie wszystkie ośrodki dysponują takim sprzętem. Jeżeli planujemy pływać nocą, łódź powinna być wyposażona w reflektor. Niekiedy, w sytuacji awaryjnej, pomocne mogą okazać się race ratunkowe, zestaw narzędzi i kluczy oraz zapasowe świece zapłonowe.

12. Nie pływaj bez echosondy

Łodzie powinny być bezwzględnie wyposażone w echosondę (z uwagi na podwodne głazy i skały). Zaleca się też używanie GPS-u (z uwagi na możliwość zabłądzenia wśród licznych wysepek, na otwartym morzu lub w gęstej mgle). Niekiedy, szczególnie w Norwegii, urządzenie nawigacyjne GPS jest na wyposażeniu łodzi. Zawsze informacji na ten temat udziela przed wyjazdem organizator.

13. Zawsze miej na uwadze możliwość nagłego pogorszenia pogody

Na morzu lub wielkich jeziorach (np. Wener, Wetter, Mälaren, Hjälmaren, Siljan czy Stor) nie powinno się wypływać zbyt daleko od portu lub miejsc umożliwiających bezpieczne schronienie w przypadku nagłego pogorszenia się pogody. Przyjmuje się zasadę, że niewskazane jest odpływanie na większą odległość niż ok. 20 minut szybkiego rejsu do takich miejsc. Pogoda w Skandynawii czy Kanadzie może zmienić się nawet w ciągu kilkunastu minut. Każdy wędkujący powinien bacznie obserwować wszelkie zjawiska będące symptomami nadciągającego załamania pogody - np. zmiana kierunku wiatru, całkowite ustanie wiatru, zerwanie się silnego wiatru, gęstniejące chmury na horyzoncie, nadciągająca chmura mgły, nadciągająca ulewa. Po stwierdzeniu nadchodzącego zagrożenia należy natychmiast odpalić silnik i wracać do portu oraz profilaktycznie powiadomić gospodarza o zaistniałej sytuacji (pomoże on Państwu podjąć optymalną decyzję, jaką trasę obrać bądź ewentualnie próbować przeczekać burzę w bezpiecznym miejscu etc.). Przy wysokiej fali należy płynąć z falą, pod falę (jeśli to możliwe) lub skośnie do fal przechodząc po ich grzbietach, nigdy bokiem do fali, nawet kosztem znacznego nadrobienia dystansu. Prędkość należy dostosować do warunków atmosferycznych, tak aby woda nie wlewała się do łodzi przy kontakcie z wysokimi falami.

14. Przy silnym wietrze pozostań w spokojnym, zacisznym miejscu

W złą, wietrzną pogodę lepiej nie wypływać na otwarte morze czy ploso dużego jeziora. Zaleca się wówczas łowienie na spokojnych osłoniętych miejscach niedaleko przystani, nawet kosztem gorszych brań ryb. W Norwegii można się również wybrać na jedno z licznych jezior czy rzek, których w każdej praktycznie okolicy jest pod dostatkiem, na połów pstrągów potokowych, łososi czy szczupaków.

15. Uważaj na skaliste brzegi

Pływając po skalistych skandynawskich jeziorach i norweskich fiordach należy być świadomym, że w przypadku nadejścia silnego wiatru jedynie w niewielu miejscach istnieje możliwość bezpiecznego przybicia do skalistego brzegu. Zatem należy zawsze wcześniej wytypować miejsca na bezpieczne lądowanie łodzi, aby w przypadku nagłego pogorszenia pogody wybrać właściwe rozwiązanie i nie rozbić łodzi o skały. W przypadku braku takiego rozeznania lepiej nie zbliżać się do skał. W przypadku awarii silnika lub kłopotu z jego odpaleniem, przy jednoczesnym braku wioseł, dryfującą na skały łódź należy próbować zakotwiczyć (głównie chodzi o jeziora i to też w przypadku wiatru nie na tyle silnego, który mógłby wywrócić zakotwiczoną łódkę) i natychmiast wezwać pomoc. Generalnie na jeziorach, fiordach i w morzu zalecamy przy wietrze nie gasić silnika w trakcie łowienia w okolicy skał. Uwaga! Kotwiczenie na morzu jest zazwyczaj niemożliwe bądź niebezpieczne. W przypadku awarii i zgaśnięcia pracującego silnika należy szybko wezwać pomoc (najlepiej pływać „na dwie” lub więcej łódek w tę samą okolicę).

16. Skały mogą być śliskie

Gdy przebywamy na brzegu w skalistej okolicy musimy szczególnie uważać na to, że skały mogą być bardzo śliskie (szczególnie w wilgotny lub mroźny dzień). Nieostrożne chodzenie po nich może zakończyć się upadkiem do wody – nawet ze znacznej wysokości.

17. Sprawdzaj prognozę pogody

Przed wypłynięciem na wodę należy zasięgnąć u gospodarzy informacji na temat prognozy pogody. Szczególnie w Norwegii prognozy dla rybaków są dokładne i sprawdzają się niemal w 100 procentach. Jednak nie zwalnia nas to od obowiązku obserwowania przyrody i wyciągania racjonalnych wniosków.

18. Uważaj na tory wodne i większe jednostki

Należy unikać łowienia ryb i dłuższego przebywania (a przede wszystkim wypoczywania lub drzemania w dryfującej łodzi) na torach wodnych, którymi poruszają się duże jednostki. Tory wodne są zazwyczaj oznakowane zielonymi i czerwonymi słupami. Można również zasięgnąć na ich temat informacji u gospodarza. Pamiętajmy, że na morzu czy jeziorze zawsze pierwszeństwo mają większe statki. Jednostki największe, pełnomorskie, nie są w stanie wyhamować ani zmienić kierunku rejsu na odcinku krótszym niż kilka kilometrów! W przypadku awarii silnika na torze wodnym, szczególnie przy bezwietrznej pogodzie, należy natychmiast wezwać pomoc lub oddalić się w bezpieczne miejsce przy użyciu wioseł.

19. Chroń skórę przed słońcem

W krajach Północy musimy uważać nie tylko na zimno i wiatr, ale również na słońce, bardzo silne szczególnie latem. Przed wypłynięciem na wodę należy zawsze starannie zabezpieczyć skórę (głównie uszy, nos, szyję i kark) kremami z filtrem UV (najlepiej od numeru 20 w górę). Nie należy też zapomnieć o czapeczce wędkarskiej i okularach przeciwsłonecznych.

20. Zachowaj porządek w łodzi

Przynęty wędkarskie winny być schowane do pudełek, a nie porozkładane luzem po całej łodzi, gdyż grozi to zranieniem - np. w przypadku utraty przez wędkarza równowagi spowodowanej silną falą. Przy podbieraniu czy odhaczaniu ryby należy szczególnie uważać, aby miotająca się ryba nie wbiła wędkarzowi haka w dłoń. Gdy hak utkwi z zadziorem w ciele, nie należy usuwać go samemu (możliwość uszkodzenia ścięgien lub nerwów), a niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza. Zaleca się likwidowanie zadziorów w hakach przed rozpoczęciem łowienia.

21. Nie zrywaj ręką linki na zaczepach

Ciągnięcie plecionki dłonią (np. przy próbie odhaczenia przynęty z zaczepu) może doprowadzić do głębokiego przecięcia skóry.

22. Uważaj na ostre zęby ryb

Niektóre gatunki ryb - np. szczupak, rekin, halibut, zębacz czy molwa, mają bardzo ostre zęby. Dlatego należy szczególnie uważać przy podbieraniu i odhaczaniu tych ryb, aby nie ulec zranieniu. Należy również zawsze mieć przy sobie plastry i środki opatrunkowe, aby skutecznie opanować silne niekiedy krwawienie.

23. Uważaj na niedźwiedzie i rosomaki

W przypadku wyjazdów do krajów Ameryki Północnej (Kanada, USA), a także Rosji czy w niektóre rejony Skandynawii, turyści zostaną poinformowani w ośrodkach wędkarskich przez gospodarzy o zasadach bezpieczeństwa, związanych z występowaniem na tym terenie groźnych zwierząt drapieżnych (gównie niedźwiedzia grizzly i niedźwiedzia brunatnego, ale także rosomaka) oraz postępowania w przypadku spotkania takiego zwierzęcia. W uzasadnionych sytuacjach wydadzą także specjalne środki chemiczne (np. spray) odstraszające niedźwiedzie. W przypadku braku otrzymania takiej informacji lub środka chemicznego (gdy jest to uzasadnione) turyści nie powinni podejmować samodzielnego wędkowania (bez przewodnika) i natychmiast powinni skontaktować się telefonicznie z biurem Eventur.

24. Pamiętaj, że niektóre ryby wydzielają toksyny

Nieznanych gatunków ryb, szczególnie na morzach południowych czy w Amazonii, nie podbieramy gołą ręką i nie sprawiamy ani nie spożywamy bez zasięgnięcia opinii miejscowego przewodnika lub gospodarza ośrodka wędkarskiego. Niektóre gatunki mogą mieć toksyczny jad w kolcach czy innych częściach ciała.

25. Uważaj na napowietrzne linie elektryczne

Łowiąc w okolicy napowietrznych linii elektrycznych należy uważać, aby nie spowodować kontaktu wędki z przewodami. Grozi to śmiertelnym porażeniem. Niekiedy, głównie przy burzowej pogodzie, może nastąpić przebicie elektryczne nawet bez bezpośredniego kontaktu wędki z przewodami. Dlatego dla bezpieczeństwa najlepiej unikać takich miejsc i łowić w oddaleniu od nich o co najmniej kilkadziesiąt metrów. W czasie burzy należy bezwzględnie przerwać łowienie (niezależnie od miejsca), ułożyć wędki płasko na dnie łodzi i udać się niezwłocznie do portu lub w inne bezpieczne miejsce.

26. Uważaj na podwodne kable elektryczne

W miejscach, gdzie na dnie ułożony jest kabel elektryczny (jest to oznakowane specjalnymi tablicami na brzegu), należy unikać obławiania okolic dna, aby nie doprowadzić do wbicia haków w kabel. Przy próbie odczepiania haka po podciągnięciu kabla na powierzchnię wody może dojść do porażenia prądem wędkarza.

27. Uważaj na żmije zygzakowate oraz inne węże

W Skandynawii (głównie Szwecja i Norwegia) często można spotkać żmiją zygzakowatą (Vipera verus), której ukąszenie może być groźne nawet dla ludzkiego życia. Więcej na ten temat znajdą Państwo tutaj. W innych krajach, głównie tropikalnych (ale także np. Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra), również możemy spotkać niebezpieczne węże, często w bezpośredniej bliskości wody. Trzeba zatem zachować daleko idąca ostrożność, rozglądać się (również w górę - węże lubią odpoczywać na gałęziach drzew, krzakach) i stąpać ostrożnie, a najlepiej trzymać się blisko przewodnika. Nie należy też wykonywać żadnych ryzykownych czynności bez konsultacji z przewodnikiem (np. nie sięgać ręką w głąb rosnących na powierzchni wody liści celem odczepienia błystki).

28. Uważaj na kleszcze

W Skandynawii występują powszechnie kleszcze - głównie w lasach, ale również z rosnących nad wodą zaroślach, krzakach. Dlatego codziennie po powrocie z wędkowania, najlepiej w czasie kąpieli pod prysznicem, należy dokładnie obejrzeć całe ciało i usunąć ew. kleszcze, które po kilku godzinach raczej nie zdążyły się jeszcze wczepić w naszą skórę (jeśli jest za późno, najlepiej udać się do ambulatorium). Od kleszcza możemy zarazić sią groźnymi chorobami - boreliozą lub zapaleniem opon mózgowych. W przypadku tej drugiej choroby zalecamy szczepienie profilaktyczne.

Niestety, nie jesteśmy w stanie wymienić tutaj wszystkich zagrożeń, jakie może przynieść życie. Dlatego polegamy na Państwa zdrowym rozsądku, wyobraźni i trzeźwej ocenie rzeczywistości. Unikajmy też wypływania na łowiska w pojedynkę - bycie w grupie pomaga w trudnych sytuacjach.

I na koniec pragniemy jeszcze przypomnieć Państwu zasadę, iż nieprzestrzeganie naszych zaleceń oraz uwag gospodarzy może doprowadzić do groźnych następstw dla turystów-wędkarzy. Na organizatorze i gospodarzu ośrodka wędkarskiego spoczywa obowiązek zapewnienia turystom bezpiecznego sprzętu pływającego i ratunkowego oraz udzielenie porad w kwestii reguł jego użytkowania. Jednak nawet najlepszy sprzęt nie gwarantuje pełnego bezpieczeństwa w każdych warunkach pogodowych bądź gdy jest niewłaściwie użytkowany.

EVENTUR FISHING
ul. Roentgena 23 lok. 21, III piętro
02-781 Warszawa

biuro czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 09.00-17.00

telefon: + 48 22 894 58 12
faks: + 48 22 894 58 16